Kans op terugkeur van depressie bij jongeren kan worden verlaagd

Kans op terugkeur van depressie bij jongeren kan worden verlaagd

Ongeveer 1 op de 5 jongeren onder de 25 krijgt te maken met depressieve- en/of angststoornissen. Bij 39-72% keert de depressie of angst al terug op jonge leeftijd. Onderzoekers van GGZ Oost Brabant, Rijksuniversiteit Groningen en Amsterdam UMC van de Universiteit van Amsterdam onderzochten of interventies voor jongeren de terugkeer van depressie en angst kunnen voorkomen. Wat bleek? De kans op terugval van depressie werd lager wanneer de jongere na herstel een psychologische interventie startte, medicatie voortzette, of een combinatie van beide kreeg. Of dit ook werkt om terugval te voorkomen bij angststoornissen, is onbekend. Dit blijkt uit onderzoek van promovenda Suzanne Robberegt (Amsterdam UMC) en psycholoog bij het Depressie Expertisecentrum Jeugd van GGZ Oost Brabant. De resultaten van het onderzoek zijn gepubliceerd in JAACAP, een internationaal toptijdschrift op het gebied van Kinder- en Jeugdpsychiatrie.  

Depressie en angst zijn veelvoorkomende psychische aandoeningen onder jongeren (13-25 jaar). Veel jongeren krijgen er opnieuw mee te maken nadat zij zijn hersteld. Dit wordt een terugval genoemd. De kans op terugval van depressie is 47-72% en van angststoornissen 39-58%. Een terugval heeft vaak negatieve gevolgen voor de jongere zelf, bijvoorbeeld bij sociale contacten, schoolprestaties of werk. Vanuit onderzoek onder volwassenen is bekend dat er goede interventies zijn om de kans op terugval van depressie of angst te verlagen. Tot recent was het onbekend of dit ook voor jongeren geldt. Drs. Suzanne Robberegt, psycholoog, onderzocht met een meta-analyse met een team onder leiding van professor Bockting of het voor jongeren ook geldt. Deze week worden de resultaten van het onderzoek gepubliceerd in JAACAP, een internationaal toptijdschrift op het gebied van Kinder- en Jeugd psychiatrie.

Hoe effectief is terugvalpreventie voor jongeren?

Onderzoekers van het Depressie Expertise Centrum Jeugd van GGZ Oost Brabant, Amsterdam UMC (locatie AMC) en Rijksuniversiteit Groningen zochten uit wat werkt bij het voorkomen van terugval. Psychologische interventies, medicatie of een combinatie werd vergeleken met controle-interventies zoals niks doen. Op basis van 9 onderzoeken blijkt dat terugvalpreventie interventies de kans op depressieve terugval vermindert bij jongeren. Een half tot zes jaar na psychologische interventies (eventueel gecombineerd met medicatie), is de kans op terugval ongeveer de helft lager. Ook na het gebruik van medicatie is er een lagere kans dat de depressie terugkomt binnen een half tot één jaar.

De onderzoekers vonden alleen bewijs voor jongeren met depressie in het verleden. Voor jongeren met angst in het verleden, is er te weinig onderzoek gedaan om een conclusie te trekken. Drs. Robberegt “Het is opvallend dat we niet één gecontroleerd onderzoek vonden naar jongeren met angst in het verleden. Terwijl we weten dat angst regelmatig terugkeert of kan overgaan in een depressie. Het is daarom belangrijk om zowel angst als depressie te onderzoeken wanneer het gaat om terugvalpreventie”.

Wat betekent dit voor de jongeren en behandelaren?

Op basis van de resultaten adviseren de onderzoekers aan jongeren en behandelaren om in gesprek te gaan over het voorkomen van terugval. Een terugvalpreventieplan opstellen is bijvoorbeeld onderdeel van een standaardbehandeling voor depressie. Dit wordt in de praktijk soms nog te weinig gedaan. Terugvalpreventie mag daarom een prominentere plek krijgen na behandeling. Of je terugvalpreventie doorzet met een psychologische interventie, medicatie, of een combinatie, zou moeten afhangen van de voorkeur van de jongere en behandelaar. Een psychologische interventie zal meestal het beste aansluiten, omdat jongeren in Nederland vaak psychologische behandeling krijgen en geen medicatie. Voortzetten van medicatie kan wel, maar dan is het van belang om te bedenken wat mogelijke bijwerkingen zijn nu en op de lange termijn. Bijvoorbeeld wanneer vrouwen een kinderwens hebben. 

Voor jongeren met angst in het verleden kunnen (nog) geen adviezen worden gedaan. Daar is verder onderzoek voor nodig. Grotere en kwalitatief goede onderzoeken voor jongeren met zowel angst als depressie in het verleden zijn nodig om de huidige resultaten en conclusies te versterken. 

Helaas knapt niet iedereen op van depressie of angst

Ongeveer 1/3e van de mensen met een depressie herstelt bijvoorbeeld maar deels. Drs. Robberegt legt uit: ‘Het vervelende is dat deze mensen een hoger risico hebben om terug te vallen in een depressie. Daarnaast valt ongeveer 42% van de jongere na terugvalpreventie interventies alsnog terug in een depressie. Interventies gericht op volledig of deels herstelde mensen moet daarom beter’. In Nederland zijn er verschillende onderzoeken naar deze interventies.

Terugvalpreventie in Nederland

Terugvalpreventie van depressie en angst wordt wetenschappelijk onderzocht in het StayFine onderzoek en de HERSTEL studie. Het StayFine onderzoek is het eerste Nederlandse onderzoek naar terugvalpreventie bij jongeren. Jongeren van 13-21 jaar die angst of depressie hebben gehad en nu hersteld zijn, kunnen gratis de StayFine app testen. Met een supermarkt van interventie-apps onderzoeken we wat het best werkt tegen terugkeer van angst en depressie. Dit onderzoek is geheel online en daardoor beschikbaar voor jongeren uit heel Nederland. Voor meer informatie en aanmelden zie www.stayfine.nl.

Mensen die nog niet volledig hersteld zijn van een depressie, kunnen zich aanmelden voor de HERSTEL studie. De HERSTEL studie richt zich op volwassenen vanaf 18 jaar die gedeeltelijk hersteld zijn van een depressie. Door middels van een computerspel en een terugvalpreventie training wordt gewerkt aan volledig herstel. Voor meer informatie en aanmelden zie www.herstelstudie.nl.

Publicatiegegevens

S. J. Robberegt, M. E. Brouwer, B.E.A.M. Kooiman, Y.A.J. Stikkelbroek, M.H. Nauta & C.L.H. Bockting: Meta-analysis: Relapse Prevention Strategies for Depression and Anxiety in Remitted Adolescents and Young Adults. Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry (2022).

Nieuwsbrief februari 2022

Nieuwsbrief februari 2022

In deze nieuwsbrief:

  1. Prevalentie van depressie en angst bij jongeren
  2. Meer dan 1400 aanmeldingen!
  3. Durf te vragen
Prevalentie van depressie en angst bij jongeren

In een recente meta-analyse (studie die uitkomsten van andere studies bij elkaar zet en analyseert) blijkt dat prevalentie van depressie en angststoornis tijdens het eerste jaar van de COVID-19 pandemie is verdubbeld (Racine et al., 2021). Over de hele wereld ervaren 1 op de 4 jongeren klinisch verhoogde depressieklachten en 1 op de 5 jongeren ervaren klinisch verhoogde angstklachten. Bovendien, studies die later in de pandemie gedaan werden rapporteerden hogere prevalentie van depressie en angststoornis dan studies die eerder in de pandemie gedaan werden.
Dus, de mentale gezondheid van jongeren is verslechterd in de COVID-19 pandemie. Dit is iets wat we binnen StayFine ook merken qua angst en somberheid, maar ook qua terugval. Zorg dus goed voor jezelf en de mensen om je heen!
Rond je als professional binnenkort een traject met een jongere af? Dan kan je de jongere wijzen op het StayFine onderzoek. In dit onderzoek helpen we jongeren zich versterken tegen terugval van angst- en stemmingsstoornis. Je kunt folders over StayFine downloaden via www.stayfine.nl/over-het-onderzoek/ en meegeven aan de jongere. Jongeren kunnen zichzelf aanmelden via www.stayfine.nl/aanmelden/

Meer dan 1400 aanmeldingen!

Het aantal aanmeldingen voor het onderzoek blijft stijgen, waar wij enorm blij mee zijn! Op dit moment zitten we over de 1420 aanmeldingen, door werving via onze social media (bekijk bijvoorbeeld onze Instagram-pagina), en via doorverwijzingen van professionals bij het afsluiten van de behandeling. Helaas kan niet iedere jongere die zich aanmeldt deelnemen. Met een doel van 254 deelnemers, hebben momenteel 177 deelnemers een informed consent ondertekend. Hiervan zitten 127
deelnemers ook echt in de studie. We zoeken dus nog aardig wat jongeren. Ken jij een jongere die hersteld is van angst of depressie? Verwijs diegene dan naar www.stayfine.nl!

Durf te vragen

Onder het mom van durf te vragen is hier een klein oproepje voor de lezers van deze nieuwsbrief. We merken dat het erg lastig is om nieuwe deelnemers te werven op scholen. Heb jij misschien ideeën over hoe we dit kunnen aanpakken, mail dan naar info@stayfine.nl. Alle tips zijn welkom!


Heb je suggesties of vragen voor het StayFine team? We vinden het leuk om van je te horen. Je kunt ons bereiken via info@stayfine.nl of app of bel ons via de StayFine lijn: 06-13902366.

VERVULD – Junior onderzoeker

VERVULD – Junior onderzoeker

GEZOCHT: Junior onderzoeker (16-20 uur per week vanaf december 2021 tot april 2022).
Voor het StayFine onderzoek zoeken we een junior onderzoeker die wil bijdragen aan klinisch relevant wetenschappelijk onderzoek voor jongeren in remissie van angst of depressie.


Als junior onderzoeker ben je een spin in het web bij het StayFine onderzoek en verantwoordelijk voor communicatie met deelnemers, coördinatie van metingen, interviews en wekelijkse overleggen. Daarnaast heb je verscheidene uitvoerende taken (waaronder afnemen van klinische interviews). Deze positie betreft een periode van 4 maanden (december 2021 tot april 2022) voor 16 t/m 20 uur ter vervanging van één van de promovendi tijdens zwangerschapsverlof.

Als junior onderzoeker:
– Werk je online nauw samen met de projectleiders van het onderzoek, interviewers, onderzoeksassistenten en ervaringsdeskundigen.
– Pak je aanmeldingen van nieuwe deelnemers op door ze van informatie te voorzien, geschiktheid te bepalen tijdens een telefonische screening en toestemming te regelen.
– Coördineer je het plannen, bespreken en opvolgen van interviews.
– Coördineer je het plannen, versturen, herinneren en opvolgen van vragenlijsten, monitoring en adverse events.
– Beantwoord je vragen van (mogelijke) deelnemers per app en mail en onderhoud je contact met deelnemers die al verder zijn in het onderzoek.
– Signaleer je mogelijke terugval op basis van vragenlijsten en contact met deelnemers. Je zet zo nodig een terugvalpreventieprotocol in.
– Zorg je dat deelnemers worden gerandomiseerd en toebedeeld worden aan de juiste onderzoekgroep. Voor deelnemers in de interventiegroep maak je personalisaties, koppel je ze aan ervaringsdeskundigen en monitor je wanneer ze de interventie dienen af te ronden.
– Neem je zelf klinische interviews af (hierin word je op voorhand getraind).
– Bereid je en zit je consensusbesprekingen voor over klinische interviews. Als je reeds ervaring hebt met afname van klinische interviews, kan je ook ingezet worden als trainer/supervisor voor nieuwe interviewers (master-studenten).
– Heb je wekelijkse overleggen over de voortgang van het project met de projectleiders en interviewers. Je zoekt nieuwe mogelijkheden om te zorgen voor goede instroom en minimale uitstroom van deelnemers.
– Heb je maandelijks overleg met ervaringsdeskundigen en onderzoekers van de wearable-groep.
– Ben je betrokken bij de werving via social media, GGZ instellingen, en andere media.
– Bedenk en post je online content voor social media, heb je om de week de verantwoordelijkheid over de social media kanalen en maak je eens per 2 maanden een nieuwsbrief.


StayFine project
StayFine is een project van GGZ Oost Brabant, Rijksuniversiteit Groningen, Amsterdam UMC en Accare dat gaat over het voorkómen van terugval bij jongeren (13-21 jaar) die zijn hersteld van een angst- of stemmingsstoornis. In dit grote, langdurige onderzoek kijken we of een gepersonaliseerde app (StayFine app) kan bijdragen aan voorkomen van terugval. Voor meer informatie over het project zie www.stayfine.nl

Sollicitatiegesprekken
Sollicitatiegesprekken staan gepland op maandag 25 oktober tussen 11 en 13 uur.


Interesse of vragen?
Wil je meer informatie over deze functie, neem dan contact op met Yvonne Stikkelbroek, senior onderzoeker en klinisch psycholoog bij GGZ Oost Brabant: yaj.stikkelbroek@ggzoostbrabant.nl, Suzanne Robberegt, promovenda en basispsycholoog bij GGZ Oost Brabant: sj.robberegt@ggzoostbrabant.nl en Bas Kooiman, promovendus bij Rijksuniversiteit Groningen: b.e.a.m.kooiman@rug.nl


Standplaats
Bij voorkeur ben je minimaal één dag per week aanwezig op de locatie van GGZ Oost Brabant in Oss. (Veel van) de werkzaamheden kunnen echter ook vanuit huis gedaan worden. Geïnteresseerden vanuit heel Nederland worden daarom uitgenodigd om te solliciteren.

Be Ready to Connect: 17 oktober

Be Ready to Connect: 17 oktober

Op 17 oktober organiseren helden in Utrecht het gratis festival ‘Be Ready to Connect’ in de Tivoli. Dit, om jongeren weer te connecten met zichzelf, elkaar en andere organisaties in Utrecht. En dat allemaal natuurlijk onder een gezellige vibe!

En laten wij daar nou toevallig gezellig een praatje komen doen! Kom jij misschien ook? Check eens op insta (@bereadytoconnect), of op: https://www.tivolivredenburg.nl/agenda/be-ready-to-connect-17-10-2021/ 


En kom je niet? Dan kun je wellicht nog de VIBE-CHECK invullen. Dit is een manier voor de organisatoren om te kijken wat jongeren in deze net-post-maar-ook-nog-een-beetje-tijdens-Coronatijden nodig hebben, en je kunt er prijzen mee winnen dus waarom niet ;). Dit kan via de volgende link: https://docs.google.com/forms/d/17HefDnMRovuATkr3knxE7B9T-jFkMdd7xON99-zxJTY/edit

1000+ Aanmeldingen!

1000+ Aanmeldingen!

Wij van het StayFine team zijn zowel blij als trots dat we al meer dan 1000 aanmeldingen hebben gehad van jongeren die geïntereseerd zijn om mee te doen met het StayFine onderzoek! Jonge deelnemers vinden in Coronatijd is lastig, dus we willen iedereen die zich heeft aangemeld ongelofelijk bedanken, samen met jullie kunnen we de grote stappen zetten die leiden tot terugval in angst en/of depressie voorkomen in jongeren.

Helaas betekent dit nog niet dat we genoeg deelnemers hebben, want ons onderzoek past niet bij iedereen. We zijn dus nog steeds op zoek naar meer jongeren tussen de 13 en 21 jaar die angst en/of depressie hebben gehad in het verleden en mee willen doen! Als je zelf zo iemand bent of kent, kijk dan eens op deze site (stayfine.nl) of stuur een mailtje naar info@stayfine.nl!

– Het StayFine team

VERVULD: onderzoeksassistent voor klinische interview-afnames!

VERVULD: onderzoeksassistent voor klinische interview-afnames!

GEZOCHT: onderzoeksassistenten voor afname van klinische interviews bij jongeren
(voor 4-8 uur / week, voor minimaal 6 maanden, per augustus/september)


Wil jij de komende periode graag als onderzoeksassistent ervaring opdoen in het uitvoeren van
klinisch relevant wetenschappelijk onderzoek? Dan zoeken wij jou! Het gaat om meewerken in het
grote landelijke onderzoeksproject Stayfine. Het doel van dit onderzoek is onderzoeken of de
StayFine app effectief is bij het verminderen van terugval van angst en depressie (www.stayfine.nl).

De werkzaamheden zullen voornamelijk bestaan uit het uitvoeren van een semi-gestructureerd
klinisch interview (K-SADS-PL DSM-5), waarvoor je een 2-daagse training volgt. Daarnaast zal je
deelnemen aan een consensusbespreking over de afgenomen interviews. Ook kan je bij StayFine
bijdragen aan de telefonische screening en selectie van deelnemers, bedenken van content voor de
social media kanalen van StayFine en aan dataverzameling (zoals zorgen dat deelnemers op tijd de
vragenlijsten krijgen).

Meewerken aan dit project geeft je de mogelijkheid om ontzettend veel te leren over
psychopathologie en de ‘patient journey’ van adolescenten en jongvolwassenen. Je klinische blik zal
zich ontwikkelen naarmate je meer interviews afneemt. Daarnaast word je tijdens
consensusbesprekingen uitgedaagd om een goede afweging te maken over inclusie/exclusie van
deelnemers.

We zoeken iemand met een afgeronde Bacheloropleiding Psychologie of vergelijkbaar. Een
vakkenpakket waarin communicatie en psychologisch diagnostische vaardigheden zijn behandeld, is
een vereiste. De persoon die we zoeken herkent zichzelf in het hebben van adequate sociale
vaardigheden, flexibiliteit, zorgvuldigheid en nieuwsgierigheid. Masterstudenten psychologie die
overwegen om uiteindelijk een carrière als psycholoog in de klinische praktijk te combineren met het
doen van onderzoek worden nadrukkelijk uitgenodigd om te solliciteren.

Het betreft een onbetaalde positie voor minimaal 6 maanden en gemiddeld 4-8 uur per week. Op
dinsdagen vindt standaard tussen 16.30-17.30 uur een consensusbespreking plaats. Aanwezigheid
hierbij is verplicht. De geplande trainingsdagen zijn woensdag 25 augustus en maandag 13
september.

Bij interesse graag zo snel mogelijk mailen naar Suzanne Robberegt
(sj.robberegt@ggzoostbrabant.nl) en Bas Kooiman (b.e.a.m.kooiman@rug.nl) met een CV en een
korte motivatiebrief voor het project, bij meerdere geschikte aanmeldingen wordt er een selectie
gemaakt!

The Optimist: Over de StayFine app – podcast

The Optimist: Over de StayFine app – podcast

Onze Yvonne Stikkelbroek zet zich in voor het verbeteren van de behandeling van depressie bij jongeren. In de podcast van the Optimist is ze in gesprek met Arie Dekker over depressie bij jongeren en apps. Natuurlijk komt de StayFine app ook aan bod. Nieuwsgierig geworden? Luister de “Onderstroom podcast #29: Brengt technologie een eind aan jongerendepressie?” hier: https://theoptimist.nl/daily/brengt-technologie-een-eind-aan-jongerendepressie/